بورسیه‌های تحصیلی آلمان برای دانشجویان، همیشه از مواردی بوده که برای تحصیل در این کشور مد نظر قرار داده شده است. آلمان به دلیل سیستم آموزشی معتبر، هزینه‌های تحصیلی مقرون به صرفه، دانشگاه‌های برتر و زیرساخت‌های عالی  به عنوان یک مقصد ایده آل برای مهاجرت تحصیلی دانشجویان بین المللی است. در مقایسه با سایر مقاصد تحصیلی، زندگی در آلمان به عنوان یک دانشجوی بین المللی هزینه کمتری دارد؛ با این حال، دانشجویان بین المللی پوشش هزینه‌های زندگی در آلمان را کمی چالش برانگیز می‌دانند که بسته به سبک و محل زندگی هر دانشجو می‌تواند حدود تا 1200 یورو در ماه برسد. از این رو، کمک‌های مالی متعددی برای دانشجویان بین المللی در آلمان وجود دارد که دانشجویان از طریق آن‌ها می توانند هزینه‌های زندگی خود را پوشش دهند. یکی از این کمک هزینه‌ها، بورسیه‌های تحصیلی در آلمان است که به دانشجویان بین المللی و حتی داخلی کمک می‌کند بهتر از پس هزینه‌های زندگی خود بربیایند.

نکته جالب دیگر این است که تحصیل در دانشگاه‌های دولتی آلمان رایگان است. همین مسئله باعث شده اکثر دانشگاه‌ها بورسیه ارائه ندهند و ثبت نام بورسیه‌ آلمان بسیار رقابتی باشد. بنابراین، اگر می‌خواهید در آلمان تحصیل کنید، مقاله پیش رو را با دقت بخوانید؛ در این مقاله برخی از بهترین بورسیه‌های تحصیلی آلمان برای دانشجویان بین المللی آورده شده است.

انواع بورسیه تحصیلی در آلمان

بورسیه‌های تحصیلی متعددی برای دانشجویان داخلی و بین المللی در دسترس است که از نظر نوع و پوشش با هم متفاوت هستند. این بورسیه‌ها می‌توانند برای دانشجویانی که مشکلات مالی دارند واقعا مفید باشد و بار مالی آن‌ها را کاهش دهند. دو نوع عمده بورسیه تحصیلی در آلمان عبارتند از:

• بورسیه‌های دولتی آلمان: توسط دولت آلمان به عنوان کمک مالی برای دانشجویان داخلی و خارجی ارائه می‌شود. میزان کمک هزینه این نوع بورسیه‌ها به طور کلی پس از در نظر گرفتن شرایط مالی دانشجو تعیین می شود و از 150 یورو تا 800 یورو در ماه برای یک دوره 12 ماهه متغیر است.
• بورسیه‌های غیردولتی آلمان: این بورسیه‌ها توسط مؤسسات و سازمان‌هایی اعطا می‌شوند که به حوزه آموزشی دولتی تعلق ندارند.

بورسیه تحصیلی DAAD در آلمان

سرویس تبادل آکادمیک آلمان (DAAD) در سال 1925 در شهر هایدلبرگ آلمان تاسیس شد و تا به امروز از مهم‌ترین سازمان‌های کمک‌رسانی مالی به دانشجویان در جهان بوده‌است. جالب است بدانید این سازمان هر ساله از بیش از 100000 دانشجو، محقق آلمانی و بین المللی در سراسر جهان پشتیبانی می‌کند.
بورسیه DAAD در درجه اول برای فارغ التحصیلان، دانشجویان دکتری و پست دکتری برای بازدیدهای مطالعاتی و تحقیقاتی از دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی غیردانشگاهی در آلمان اعطا می شود و نیازی به بازپرداخت ندارد. در حال حاضر این بورسیه تحصیلی، 934 یورو برای فارغ التحصیلان وکارشناسی ارشد، 1300 یورو برای دانشجویان دکترا و پست دکترا و برای اساتید 2150 یورو پرداخت می‌کند. همچنین، تقریبا تمامی رشته‌های تحصیلی را پوشش می‌دهد؛ اما برای برخی رشته‌ها مثل رشته پزشکی محدودیت‌هایی دارد.
شما برای درخواست این بورسیه تحصیلی باید بتوانید مدرکی دال بر مهارت فعلی خود در زبان آموزشی (آلمانی یا انگلیسی) در برنامه تحصیلی خودتان ارائه کنید. اگر بورسیه تحصیلی به شما اعطا شود، DAAD می تواند یک دوره مقدماتی زبان آلمانی را برای شما فراهم کند. DAAD در درجه اول افرادی با سطح تحصیلی بالا را پشتیبانی می‌‌کند، اما حداقل معدلی را برای درخواست تعیین نمی‌کند و جنبه‌های مهم دیگر مثل کیفیت پروژه، مهارت‌های زبانی، انگیزه، تعهد و ... نیز در نظر گرفته می‌شود.
جالب است بدانید هیچ رکوردی مبنی بر این که فردی از ایران موفق به دریافت این بورسیه شده باشد، در سایت رسمی DAAD وجود ندارد. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که DAAD فاکتورهای متعددی را برای اعطای بورسیه به دانشجویان بین المللی در نظر می‌گیرد که یکی از آن‌ها کشور محل زندگی شماست. در حال حاضر تنها در مقطع کارشناسی ارشد، 6 برنامه بورسیه تحصیلی به دانشجویان ایرانی اعطا می‌شود. این بورسیه‌ها فقط به دانشجویان محصل در رشته‌های تحصیلی زیر ارائه می‌شود:

• معماری
• هنرهای نمایشی
• موسیقی
• هنرهای زیبا، طراحی و غیره
• پزشکی
• ریاضیات
• حقوق
• دامپزشکی
• علوم اجتماعی

فراموش نکنید که تمامی بورسیه‌ها ددلاین دارند.

بورسیه اراسموس در آلمان

بورسیه تحصیلی اراسموس بزرگ‌ترین ارائه دهنده بورسیه تحصیلی در اتحادیه اروپاست و توسط کمیسیون اروپا تامین می‌شود. این بورسیه یک فرصت عالی برای دانشجویان بین‌المللی در مقطع ارشد است که قصد دارند در یک برنامه تحصیلی تمام وقت در آلمان شرکت کنند. از همین رو، تمام شهریه سال تحصیلی و هزینه‌های سفر دانشجویان و همچنین هزینه‌های اولیه زندگی را پوشش می‌دهد.
برای دریافت بورس تحصیلی آلمان، باید در یک موسسه آموزش عالی ثبت نام کنید و هم دانشگاه محل اقامت شما و هم دانشگاه آلمان باید منشور اراسموس برای آموزش عالی را امضا کرده باشند.

 

بورسیه هاینریش بول

بنیاد هاینریش بول برای دانشجویان بین المللی دانشجوی کارشناسی ارشد، فارغ التحصیل و دکترا از همه رشته‌‎ها و ملیت‌ها بورسیه تحصیلی ارائه می‌کند. این بنیاد عمدتاً به دانش‌آموزانی که قصد مطالعه در زمینه‌های STEM (علوم، فناوری، مهندسی، ریاضیات) و به‌ویژه برنامه‌های متمرکز بر علوم محیطی را دارند، بورسیه می‌دهد. سایر بورسیه ها به دانشجویانی که قصد تحصیل در رشته روزنامه نگاری، مطالعات اقتصادی یا حقوقی و مدرک هنر را دارند تعلق می‌گیرد.
داشتن مدرک تحصیلی و زبان B2 از اولین شرایط دریافت این بورسیه هستند. دانشجویان غیر اتحادیه اروپا  در تحصیلات کارشناسی ارشد، علاوه بر کمک هزینه‌های فردی، 850 یورو در ماه، دانشجویان دکتری تا 1200 یورو در ماه و 100 یورو تحقیقاتی دریافت خواهند کرد.


 

بنیاد بایر

بنیاد بایر به دانشجویان کارشناسی ارشد، دکترا، و پزشکی که قصد انجام پروژه‌های تحقیقاتی مختلف را دارند بورسیه تحصیلی اعطا می‌کند. این بورسیه به دانشجویان آلمانی و بین المللی داده می‌شود و تنها شرط لازم برای دانشجویان این است که آنها باید نتایج تحصیلی عالی ارائه دهند و پروژه تحقیقاتی آن‌ها باید بر یک موضوع و رویکرد نوآورانه تمرکز کند.
 

بورسیه تحصیلی Konrad-Adenauer-Stiftung (KAS)

دانشجویان بین المللی که قصد تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد یا دکترا در آلمان را دارند، واجد شرایط دریافت بورسیه هستند. متقاضی باید کمتر از 30 سال سن داشته باشد و مدرک دانشگاهی را در کشور خود به پایان رسانده باشد. متقاضیان همچنین باید نمرات علمی فوق العاده‌ای ارائه دهند و فعالانه در کارهای داوطلبانه‌ای که به نفع جامعه در کشورشان بوده است است مشارکت داشته‌ باشند.

بنیاد Friedrich Ebert

این سازمان به دانشجویان آلمانی و بین المللی که تمایل به مسائل اجتماعی و سیاسی دارند بورسیه تحصیلی اعطا می‌کند. متقاضیان باید از جایگاه علمی عالی نیز برخوردار باشند و احساس مسئولیت مدنی داشته باشند. دانشجویان با این بورسیه می‌توانند تا 1000 یورو در ماه دریافت کنند که با این مبلغ هزینه‌های ثبت نام، بیمه درمانی و کتاب‌های ماهیانه مورد نیاز و سایر مواد آموزشی آن‌ها پوشش داده می‌شود.
دارندگان بورسیه تحصیلی خارجی مبلغ پایه 934 یورو در ماه و در فاند دکترا، دارندگان بورسیه تحصیلی 1400 یورو در ماه دریافت می‌‎کنند. علاوه بر این، هزینه‌های بیمه درمانی آن‌ها نیز تحت پوشش قرار می‌گیرد.

بورسیه تحصیلی ماویستا

تحصیل در یک کشور خارجی به همراه یک فرزند می‌تواند یک چالش واقعی باشد. درس خواندن با حضور یک کودک معادل با استرس بیشتر است. برای این امر، بورسیه ماویستا به کمک افراد می‌آید و به متقاضیانی ارائه می‌شود که قصد تحصیل در خارج از کشور را در کنار نگهداری از کودک خوددارند. مبلغ اعطایی نیز حدود 500 یورو در ماه است.

 

بورسیه های بین المللی ورودی ماری کوری

این بورسیه به دانشجویان بین المللی ارائه می‌شود که قصد ادامه تحقیقات پسا دکتری در آلمان را دارند. مبلغ اعطا شده می تواند تا 15000 یورو در سال برسد.

برنامه بورسیه ملی DeutschlandStipendium

 Deutschlandstipendium  به دانشجویان جاه طلب و برجسته از تمام نقاط جهان کمک مالی می‌کند. این برنامه از دانشجویان در تمام دانشگاه‌های شرکت کننده در آلمان بدون در نظر گرفتن ملیت، درآمد شخصی یا والدین حمایت می‌کند. درواقع، بنیادها یا افراد خیر با مبلغ 150 یورو در ماه از دانشجویان حمایت می‌کنند و دولت فدرال 150 یورو دیگر به این مبلغ اضافه می‌کند. این بورسیه توسط دانشگاه‌ها اعطا می‌شود، به این معنی که متقاضیان ملزم به رعایت الزامات موسسات هستند.
این بورسیه تحصیلی برای دو ترم اعطا می‌شود؛ اما ممکن است برای زمانی که دوره استاندارد تحصیل را پوشش می‎‌دهد نیز معتبر باشد. پس از دو ترم، دانشگاه بررسی می‌‎کند که دانشجو همچنان معیارهای بورسیه را دارد تا کمک مالی خصوصی ادامه یابد یا خیر.

 

بورسیه در آلمان با مدرک دیپلم

مقطع لیسانس در آلمان معمولا به صورت رایگان ارائه می‌شود و دانشجویان مجبور به پرداخت شهریه نیستند. بورسیه‌ تحصیلی آلمان در مقطع کارشناسی برای دانشجویان عبارتند از:

• دانشگاه فنی مونیخ - بورسیه اسکار کارل فاستر برای کتاب و مواد آموزشی در آلمان 2021
• کمک‌های مالی داخلی و بین المللی دولتی در مدرسه بازرگانی مونیخ
• بورسیه تحصیلی بنیاد KAS آلمان
• بورسیه تحصیلی Joan Cogswell Donner برای دانشجویان در سراسر جهان

بورسیه تحصیلی کارشناسی ارشد در آلمان

دانشجویان ملزم به پرداخت مقداری شهریه برای دوره‌های کارشناسی ارشد در آلمان هستند. مدیریت هزینه‌های تحصیل به علاوه هزینه زندگی در آلمان برای برخی از دانشجویان بین المللی دشوار است. از این رو، بورسیه ‎های مختلفی برای کارشناسی ارشد در آلمان وجود دارد. این بورسیه‌ها ممکن است به طور کامل یا تا حدی تامین شود. برخی از بورسیه‌های تحصیلی برای کارشناسی ارشد بین المللی عبارتند از:

• بورسیه DAAD برای دوره‌های تحصیلات تکمیلی
• DAAD Helmut-Schmidt
• Heinrich Boll
• Goethe Goes Global

 

بورسیه دکتری در آلمان

دراینجا برخی از بورسیه‌های معروف دکتری در آلمان برای دانشجویان دکتری بین‌الملل آورده‌ایم :

• بورسیه‌  DAAD برای مقطع دکتری
• بورسیه‌ Stipendienlotse
• بورسیه‌ بین المللی دکتری دانشگاه کلن

بورسیه‌های دانشگاه‌های آلمان

همانطور که می‌دانید، اکثر دانشگاه‌های آلمان از دانشجویان شهریه تحصیل دریافت نمی‌کنند. به همین علت، کمتر دانشگاهی را می‌توانید در آلمان بیابید که بورسیه تحصیلی به دانشجویان ارائه دهد. با این حال، ما در ادامه این مطلب تعدادی از دانشگاه‌هایی که به دانشجویان بورسیه تحصیلی اعطا می‌کنند را معرفی کرده‌ایم:

1. بورسیه دانشگاه هایدلبرگ: دانشگاه هایدلبرگ یکی از محبوب‌ترین دانشگاه‌های آلمان هست و بورسیه‌های مختلفی به دانشجویان ارائه می‌دهد.
2. بورسیه‌های دانشگاه علوم کاربردی هامبورگ: دانشگاه علوم کاربردی هامبورگ تا سقف 400 یورو کمک هزینه به عنوان بورسیه به دانشجویان بین المللی ارائه می‌دهد.
3. بورسیه های دانشگاه RWTH آخن: دانشگاه RWTH آخن حداکثر 50 درصد از شهریه دانشجویان منتخبی که بورسیه می‌شوند را پوشش می‌دهد.
4. بورسیه تحصیلی دانشگاه فنی مونیخ: دانشگاه فنی مونیخ (TUM) بورسیه تحصیلی مبنی بر شایستگی تحصیل کنندگان به دانشجویان بین المللی دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد ارائه می‌دهد.
5. بورسیه تحقیقاتی بین المللی دانشگاه هومبولت: این دانشگاه به دانشجویان بین‌المللی که در زمینه‌ی تاریخ، مردم شناسی، حقوق، جامعه شناسی، علوم سیاسی، جغرافیا، اقتصاد کار می‌کنند، بورسیه می‌دهد.
6. SIST LMU: دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ به دانشجویان تمام وقت دوره دکتری بورسیه تحصیلی می‌دهد. برای دریافت این بورسیه باید سوابق تحصیلی عالی در ترم‌های قبل داشته باشید.
7. معافیت از شهریه دکتری دانشکده مالی و مدیریت فرانکفورت: این معافیت برای دانشجویان دکتری که به زبان انگلیسی تحصیل می‌کنند داده می‌شود. در نظر داشته باشید که گرفتن بورسیه‌ تحصیلی در آلمان بسیار رقابتیست. پس حتما در ابتدا به خوبی درباره هر بورسیه تحصیلی تحقیق کنید و برای بورسیه‌هایی که فکر می‌کنید می‌توانید اخذ کنید، درخواست دهید.

مدارک لازم برای بورسیه تحصیلی المان

شما به منظور اخذ بورسیه تحصیلی از دانشگاه های آلمان احتیاج به مدارک تحصیلی و مدرک زبان خواهید داشت. لیست دقیق مدارک لازم را باید حتما از سایت رسمی بورسیه مد نظر خود دریافت کنید. اما به صورت کلی، برای گرفتن بورسیه تحصیلی در آلمان، مدارک مورد نیاز شما معمولاً شامل موارد زیر هستند:

1. فرم درخواست تکمیل شده
2. رزومه (CV)
3. انگیزه نامه
4. مدارک تحصیلی قبلی (مدرک دیپلم، کارشناسی، کارشناسی ارشد و غیره) به همراه ترجمه رسمی به آلمانی یا انگلیسی
5. ریز نمرات تحصیلی دوره‌های قبلی با ترجمه رسمی
6. مدرک زبان (مثل TestDaF، DSH برای آلمانی یا TOEFL/IELTS برای انگلیسی)
7. توصیه‌نامه‌ها (معمولاً 2 یا 3 توصیه‌نامه از اساتید قبلی)
8. پروپوزال تحقیقاتی (اگر برای مقاطع دکتری یا بورسیه‌های تحقیقاتی درخواست می‌دهید)
9. گواهی‌های مربوط به فعالیت‌های فوق برنامه، کارهای داوطلبانه، پروژه‌ها یا مقالات منتشر شده (اختیاری اما توصیه‌شده)
10. کپی پاسپورت یا کارت شناسایی

المان چه رشته هایی را بورسیه می کند

آلمان برای بیشتر رشته‌های تحصیلی بورسیه ارائه می‌دهد و تنوع زیادی در بورسیه ها دارد؛ اما بعضی رشته‌های تحصیلی به دلیل تقاضا و حمایت‌های دولتی بیشتر مورد توجه هستند. این رشته‌ها معمولاً شامل موارد زیر می‌شوند:

1. رشته‌های مهندسی (مکانیک، برق، عمران، کامپیوتر، شیمی و غیره)
2. علوم پایه (فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی، ریاضیات)
3. علوم پزشکی و بهداشت
4. علوم انسانی و اجتماعی (روانشناسی، جامعه‌شناسی، تاریخ، فلسفه)
5. علوم اقتصادی و مدیریت
6. علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات
7. محیط زیست و علوم زمین
8. حقوق
9. علوم کشاورزی
10. هنر و طراحی (اگرچه بورسیه‌ها در این رشته‌ها کمی کمتر است)

بورسیه‌های تحصیلی اغلب توسط نهادهایی مثل DAAD (سرویس تبادل آکادمیک آلمان)، دانشگاه‌ها، مؤسسات تحقیقاتی و بعضی بنیادهای خصوصی ارائه می‌شوند. این بورسیه‌ها ممکن است در بعضی رشته‌ها تمرکز بیشتری داشته باشند.

بورسیه المان پزشکی

اگر قصد دارید در رشته پزشکی کشور آلمان تحصیل کنید باید حتما در نظر داشته باشید که این رشته بسیار رقابتی بوده و پذیرش محدود دارد. سوابق تحصیلی و سطح زبان آلمانی شما (حداقل C1) بر شانس پذیرش شما موثر است. نهادهایی مثل DAAD برای این رشته تحصیلی بورسیه ارائه می‌دهند. همچنین، بعضی دانشگاه‌ها و بعضی بنیادهای خصوصی نیز فرصت‌های بورسیه‌ای برای تحصیل در رشته پزشکی در اختیار دانشجویان ممتاز قرار داده‌اند تا بتوانند مسیر تحصیل در این رشته را برای آنان فراهم کنند.

بورسیه تحصیلی آلمان برای دانشجویان ایرانی

حقیقت این است که به صورت کلی به علت رایگان بودن دانشگاه‌ها در آلمان، اخذ بورسیه تحصیلی از این کشور آسان نیست. اما دانشجویان ایرانی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری می‌توانند شانس اخذ بورسیه را داشته باشند. به عنوان مثال، موسسه DAAD در مقطع ارشد فرصت‌های بورسیه تحصیلی در رشته‌های تحصیلی مهندسی، اقتصاد و غیره ارائه می‌دهد. اما فراموش نکنید که اکثر بورسیه‌های تحصیلی DAAD نیازمند سوابق تحصیلی درخشان، انگیزه‌نامه قوی و مدرک زبان سطح بالا هستند.

هزینه بورسیه تحصیلی آلمان

منظور از هزینه بورسیه آلمان، میزان کمک هزینه‌ایست که دانشجویان از بورسیه‌های تحصیلی این کشور دریافت می‌کنند. میزان کمک‌هزینه‌ها با توجه به نهاد بورسیه، مقطع تحصیلی و سوابق شخص می‌تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال بورسیه‌های DAAD مبالغ زیر را به دانشجویان اهداء می‌کنند.

• در مقطع ارشد: ماهانه حدودا 1000 یورو (همراه با بیمه درمانی و دیگر مزایا)
• در مقطع دکتری: ماهانه حدودا 1300 یورو

بعضی بنیادها مثل Friedrich Ebert نیز ماهانه 850 الی 950 یورو در مقطع ارشد و حدودا 1200 الی 1350 یورو در مقطع دکتری به دانشجویان کمک می‌کنند.

جمع بندی

در این مطلب از لانرهلدینگ تلاش کردیم تا به معرفی تمامی بورسیه‌های تحصیلی موجود در آلمان بپردازیم. با این که هزینه تحصیل در آلمان، چه به زبان انگلیسی و چه به زبان آلمانی، رایگان است؛ اما دانشجویان دارای شرایط می‌توانند درخواست خود را برای اخذ بورسیه تحصیلی ارسال کنند. بورسیه‌های موجود بخشی از هزینه‌های زندگی و یا تحقیقات دانشجویان را پوشش می‌دهند و انواع مختلفی دارند. برای دریافت اطلاعات بیشتر با کارشناسان مجموعه در ارتباط باشید.