ارز دولتی یکی از انواع ارز مبادله‌ای در کشور ایران است که خرید و فروش می‌شود. درواقع، بازار ارز ایرانی نرخ‌ها و مدل‌های متفاوتی دارد که طبق تقاضای مردم در بازار مبادله می‌شود. یکی از پرتقاضاترین ارزهای این بازار، ارز دولتی است که با هزینه کمتری نسبت به قیمت ارز در بازار آزاد خریداری می‌شود و هر فرد می‌تواند سالی یک‌بار مقدار مشخصی خریداری کند.  در این مقاله از لانر هلدینگ راجع به انواع ارز، نحوه ثبت نام و خرید ارز دولتی و نرخ آن صحبت می‌کنیم.

 

نحوه دریافت ارز دولتی

یکی از سوالات پرتکرار متقاضیان این است که ارز دولتی از کجا بگیریم. نحوه دریافت ارز دولتی با کارت ملی به راحتی قابل انجام است و هر ایرانی می‌تواند به وسیله کارت ملی خود یک بار در سال ارز دولتی خریداری کند. اما خریداری کردن ارز دولتی مراحل متعددی دارد که باید آن‌ها را در نظر بگیرید. در وهله اول، باید در بانک ملی یک حساب ارزی باز کرده، به شعبه ارزی مراجعه کنید و شماره شبای حساب ارزی خود را از بانک بگیرید. بعد از اینکه شماره شبای خود را از بانک گرفتید می‌توانید به صرافی مراجعه کرده و پس از انجام مراحل احراز هویت مقدار ارز مورد نظر خود را بخرید.
 

ارز مسافرتی

ارز مسافرتی یکی از ارزهایی است که مسافران هوایی، ریلی و دریایی می‌توانند با قیمتی کمتر از ارز آزاد خریداری کنند. اما سقف خریداری این ارزها بر اساس نوع سفر و گاها حتی کشور مقصد می‌تواند متفاوت باشد.  طبق اعلامیه سامانه ICE متقاضیان جهت دریافت ارز مسافرتی هوایی می توانند به  شعب ارزی بانک ملی ایران و بانک ملت مراجعه کنند. شعب ارزی بانک های مذکور پس از دریافت و کنترل مدارک مورد نیاز شامل اصل گذرنامه، بلیت هوایی اعم از یکسره یا دوسره (کاغذی یا الکترونیکی)، رسید پرداخت عوارض خروج از کشور پس از ثبت اطلاعات در سامانه نظارت ارز (سنا) با انتخاب سرفصل ارز مسافرتی هوایی (غیر از عمره مفرده و عتبات عالیات) و اخذ شماره پیگیری از سامانه یاد شده از طریق سامانه ارزی ملی (سام) نسبت به فروش ارز اقدام می کنند. در نظر داشته باشید که مسافران می‌توانند ارز مسافرتی را هم به صورت حضوری و هم غیر حضوری دریافت کنند. اگر شخصی بخواد حضوری اقدام کند، باید به شعب منتخب بانک‌های ملی، ملت و سامان در سراسر کشور مراجعه کند. اما در روش غیر حضوری می‌تواند از طریق نرم افزار بله بانک ملی اقدام کند و ارز مسافرتی بگیرد.
 

ارز مسافرتی چقدر است

در سال ۱۴۰۴، دریافت ارز مسافرتی برای ایرانیان با شرایط ویژه‌ای انجام می‌شود. بر اساس آخرین مقررات، هر فرد می‌تواند یک بار در سال تا سقف ۵۰۰ دلار ارز مسافرتی دریافت کند. برای بهره‌مندی از این امکان، ابتدا باید بلیط سفر خارجی خود را خریداری کرده و سپس از طریق سامانه‌های خرید آنلاین ارز مانند اپلیکیشن «بله» یا با مراجعه به بانک‌های منتخب اقدام نمایید. میزان ارز دولتی تخصیصی بسته به نوع سفر متفاوت است؛ به این صورت که برای سفرهای هوایی به کشورهایی که نیاز به ویزا دارند، ۵۰۰ دلار و برای سفر به کشورهایی که بدون ویزا قابل ورود هستند یا در سفرهای زمینی، دریایی و ریلی، ۳۰۰ دلار ارز مسافرتی تعلق می‌گیرد. لازم به ذکر است که شرایط دریافت ارز دولتی شامل ارائه مدارک معتبر سفر، رعایت محدودیت سالانه و ثبت‌نام در سامانه بازار متشکل ارزی می‌باشد. افرادی که قصد برنامه‌ریزی برای سفر خارجی دارند، بهتر است حداقل یک هفته پیش از تاریخ پرواز نسبت به تکمیل مراحل دریافت ارز اقدام کنند تا از مزایای ارز مسافرتی با نرخ دولتی بهره‌مند شوند.

 

مدارک مورد نیاز برای خرید ارز دولتی

جهت خرید ارز دولتی حتما موارد زیر را به همراه داشته باشید:

• اصل و کپی گذرنامه با حداقل ۶ ماه اعتبار​
• اصل و کپی کارت ملی
• اصل ویزای کشور مقصد (در صورت نیاز)
• بلیط هواپیما با مهر آژانس مسافرتی
• رسید پرداخت عوارض خروج از کشور​
• فرم درخواست ارز مسافرتی
• شماره همراه و حساب بانکی معتبر به نام متقاضی
• پرداخت مبلغ ریالی معادل ارز مسافرتی به نرخ اعلامی بانک مرکزی

 

شرایط دریافت ارز دولتی

برای دریافت ارز دولتی، شرایط زیر باید رعایت شود:

• تابعیت ایرانی: متقاضی باید دارای تابعیت ایران باشد
• حداقل سن: متقاضی باید حداقل 12 سال سن داشته باشد
• سفر خارجی: ارائه مدارک معتبر سفر به خارج از کشور الزامی است.​
• عدم دریافت ارز در سال جاری: هر فرد تنها یک‌بار در سال می‌تواند ارز دولتی دریافت کند.

 

مراحل دریافت ارز دولتی

• اصل و کپی پاسپورت با حداقل ۶ ماه اعتبار​
• اصل ویزا (در صورت نیاز)
• اصل و کپی کارت ملی
• بلیط هواپیما با مهر آژانس یا کد رهگیری خرید اینترنتی
• تکمیل فرم درخواست ارز در بانک یا به‌صورت الکترونیکی
• پرداخت معادل ریالی ارز به نرخ روز به همراه کارمزد بانک
• اصل رسید واریز مبلغ عوارض خروج از کشور​

توصیه می‌شود یک هفته قبل از تاریخ پرواز برای دریافت ارز مسافرتی اقدام کنید. ثبت‌نام در سامانه‌ها معمولاً در بازه زمانی ۷ تا ۱۶ هر روز به جز جمعه امکان‌پذیر است.​

 

ثبت نام ارز دولتی

برای خرید ارز دولتی دیگر نیاز به ثبت نام در سامانه my.ice.ir ندارید. تنها کافیست در یکی از شعب بانک‌های تایید شده توسط بانک مرکزی حساب ارزی افتتاح کنید و برای خرید ارز دولتی به ‌صرافی‌ها مراجعه کنید. به عنوان مثال شما می‌توانید با ارائه کارت ملی و از طریق بانک ملی ارز دولتی ثبت نام کنید.
 

قیمت ارز دولتی

همانطور که قبل‌تر نیز گفتیم، از آنجایی که ارز دولتی ارزان‌تر از ارز آزاد است، متقاضیان زیادی برای خرید آن وجود دارد. از آنجایی که قیمت دلار مکررا در حال تغییر است، به تبع قیمت ارز دولتی با کارت ملی نیز متغیر بوده و امکان اعلام یک نرخ ثابت برای خرید آن وجود ندارد. اما به صورت کلی، قیمت ارز دولتی معمولا حدود 10 هزار تومان ارزان‌تر از قیمت ارز در بازار ارز آزاد اعلام می‌شود. به عنوان مثال، اگر قیمت دلار در بازار آزاد حدود 60 هزار تومان باشد، افراد می‌توانند به کمک کارت ملی خود تا سقف 2 هزار دلار در سال همان ارز را به قیمت حدودا 50 هزار تومان خریداری کنند. در نظر داشته باشید که در مواردی ممکن است در صورت عدم وجود دلار، یورو به متقاضیان فروخته شود. همچنین، اگر نیاز به اطلاعات دقیق‌تری در رابطه با ارز دولتی دارید، حتما به سایت ice.ir مراجعه کنید تا بتوانید از شرایط و نرخ جدید ارز دولتی آگاهی پیدا کنید.
 

 

ارز دانشجویی

ارز دانشجویی درواقع ارزیست که با نرخ دولتی به دانشجویان عزیزی که قصد ادامه تحصیل در کشورهای خارجی دارند فروخته می‌شود. برای دریافت ارز دانشجویی باید مراحل خاصی را طی کنید که در ادامه این مطلب به آن می‌پردازیم.
در وهله اول باید در نظر داشته باشید که رشته تحصیلی شما مهم است. دانشجویان تحت نظارت وزارت علوم که متقاضی دریافت ارز دانشجویی هستند باید به «سامانه سجاد» و دانشجویانی که تحت نظارت زارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستند باید به «سامانه موحد» مراجعه کرده و مدارک لازم را در این سامانه‌ها بارگزاری کنند.
توجه کنید که درحال حاضر دولت ارز دانشجویی نمیدهد و  به دلیل نوسانات اقتصادی در کشور بهتر است جهت دریافت بروز ترین اطلاعات درباره ارز دولتی از بانک های مورد تایید بانک مرکزی آخرین اطلاعات را دریافت کنید.