رشته حقوق در آلمان یکی از فیلدهای پرطرفدار و تخصصیست که تقریبا هم رده با رشتههای پرطرفداری چون پزشکی، دندانپزشکی و غیره در آلمان محسوب میشود. دلیل این محبوبیت به سیستم حقوقی کلی در آلمان بازمیگردد. آلمان یکی از تأثیرگذارترین نظامهای حقوق مدنی جهان را دارد که معمولا از حقوق رومی و سنتهای حقوقی اروپای قارهای نشات میگیرد. این سیستم حقوقی بسیار ساختار یافته بوده و به هنجارها اهمیت میدهد. به همین علت، افراد بین المللی برای رسیدن به جایگاه وکالت یا قضاوت در آلمان باید راه تقریبا طولانی را طی کنند.
مسیر تحصیل در رشته حقوق آلمان تفاوتهای بسیاری با ایران و حتی دیگر کشورها دارد. درواقع، ساختار این رشته تحصیلی بر اساس گذراندن مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد نیست. افراد برای تحصیل حقوق در آلمان باید وارد رشته حقوق با State examination شده و دو مرحله اصلی را بگذرانند؛ Erstes Staatsexamen و Zweites Staatsexamen. در ادامه با لانرهلدینگ همراه باشید تا به معرفی دقیقتر ساختار رشته حقوق در آلمان، هزینهها و آینده شغلی آن در آلمان بپردازیم.
وکالت در آلمان
وکالت در آلمان از مشاغل پرطرفدار با حقوق تقریبا بالاست. از همین رو، بیش از 40 دانشگاه در آلمان این رشته را ارائه داده و بالغ بر 10000 ثبت نام سالانه برای این رشته صورت میگیرد. ورود به شغل وکالت در آلمان برای متقاضیان ایرانی، قبل از هرچیز مستلزم گذراندن یک دوره حدودا 1 ساله در یکی از کالجهای مقدماتی G-kurs (Geisteswissenschaften) آلمان است. فراموش نکنید که برای اخذ پذیرش از کالجهای g-kurs باید شرایط زیر را داشته باشید:
-
مدرک دیپلم + ریزنمرات (دیپلم انسانی بهترین گزینه است)
-
مدرک زبان آلمانی (حداقل سطح B1)
-
شرایط سنی زیر 23 سال
-
ارائه تمکن مالی (13095 یورو)
-
قبولی در آزمون ورودی کالج
پس از فارغ التحصیلی از کالج، باید در آزمون نهایی FSP شرکت کنید. نمره آزمون FSP با نمره دیپلم ایران شما جمع شده و در نهایت طبق پروتکل از پیش تعیین شده، شما یک نمره نهایی خواهید داشت و با توجه به آن میتوانید برای رشته حقوق (دارای Staatsexamen) در دانشگاههای مد نظر خود اپلای کنید. بعد از اتمام تحصیل در رشته حقوق –که 4.5 الی 5 سال به طول میانجامد- باید اولین آزمون دولتی Staatsexamen را بگذرانید. در صورت قبولی، وارد یک دوره دو ساله کارآموزی (Referendariat) میشوید. این دوره دو ساله به شما فرصت کار عملی در دفاتر حقوقی، دادگاهها و کمپانیهای حقوقی را خواهد داد. همچنین، میتوانید از این راه حدودا 1200 یورو ماهانه درامد کسب کنید. در نهایت با قبولی در آزمون دولتی دوم، تبدیل به یک وکیل واجد شرایط در آلمان میشوید و مجوز فعالیت به عنوان وکیل، قاضی و دادستان را خواهید داشت. کل این پروسه حدودا 6 الی 7 سال زمان میبرد.
کارشناسی ارشد حقوق در آلمان
همانطور که گفتیم، مسیر وکالت و حقوق در آلمان –برخلاف ایران- بر پایه ساختار کارشناسی و کارشناسی ارشد نیست. با این حال، رشتههایی مرتبط با حقوق در مقطع کارشناسی ارشد در آلمان ارائه میشوند که متقاضیان بین المللی نیز میتوانند از آنها پذیرش بگیرند. لیست رشته های کارشناسی ارشد در آلمان که زیرشاخه حقوق هستند، شامل زیر است:
-
European and International Law
-
German & European Law
-
German Law for Foreign Graduates
-
Law & Business
در نظر داشته باشید که شما با تحصیل در این رشتهها به شغل وکالت یا دادستانی و غیره نمیرسید. اما میتوانید در دفاتر حقوقی مشغول فعالیت شوید.
بازار کار رشته حقوق در آلمان
آلمان یکی از بزرگترین و پایدارترین بازارهای حقوقی اروپا را دارد. در حال حاضر 1650000 وکیل در آلمان مشغول کار هستند (Rechtsanwälte). همچنین، تعداد قضات و دادستانهای آلمان نیز به 200 هزار نفر میرسد. هزاران متخصص حقوقی دیگر هم در شرکتها، وزارتخانهها و سازمانهای مردمنهاد کار میکنند. با این حال، تقاضا به طور مداوم در حال افزایش است؛ به خصوص در زمینههایی شامل لیست زیر:
-
حقوق شرکتها و تجارت
-
فناوری اطلاعات، حفاظت از دادهها و انطباق
-
حقوق تجارت بینالملل و اتحادیه اروپا
-
حقوق کار و استخدام
-
حقوق محیط زیست و انرژی
در صورتی که آزمونهای دولتی را گذراندهاید، میتوانید قاضی (Richter)، دادستان (Staatsanwalt)، وکیل (Rechtsanwalt)، سردفتر اسناد رسمی (Notar)، افسر حقوقی دولتی (Beamter)، یا وکیل شرکتی شوید. در نظر داشته باشید که برای رسیدن به این جایگاههای شغلی مدرک زبان آلمانی C2 الزامیست. همچنین، باید حتما شهروندی آلمان را نیز داشته باشید (البته برای وکیل شدن الزامی برای شهروندی آلمان نیست)
درآمد رشته حقوق در آلمان
مشاغل مرتبط با حقوق در آلمان همواره جزء مشاغل پردرامد بودهاند. با این حال، این ارقام به طرز قابل توجهی به سابقه کار، منطقه، کارفرما، شرکت و جایگاه شغلی بستگی دارند.
-
درامد قاضی در آلمان: 4700 یورو ماهانه
-
درامد دادستان در آلمان: 4000 تا 5000 یورو ماهانه
-
درامد وکیل در آلمان: 100 تا 150 هزار یورو سالانه
-
درامد سردفتر اسناد رسمی در آلمان: 150 هزار یورو سالانه
-
درامد افسر حقوقی دولتی در آلمان: 60 تا 90 هزار یورو سالانه
-
درامد وکیل شرکتی در آلمان: 4700 یورو ماهیانه
وکالت در آلمان با پروانه وکالت ایران
یکی از دغدغههای وکلای ایرانی که متقاضی مهاجرت به آلمان هستند این است که آیا میتوانند با پروانه وکالت ایرانی خود به آلمان مهاجرت کرده و به عنوان وکیل فعالیت کنند یا خیر. پاسخ خیر است! پروانه وکالت ایران بهصورت مستقیم در آلمان قابل استفاده نیست. درواقع، آلمان عضوی از اتحادیه اروپا است و سیستم حقوقی آن بر پایه آزمون دولتی دو مرحلهای (Staatsexamen) است.
تنها کسانی میتوانند در آلمان بهعنوان وکیل رسمی دادگستری فعالیت کنند که:
-
دو آزمون دولتی (First & Second State Exam) را در آلمان گذرانده باشند.
-
در کانون وکلای مربوطه (Rechtsanwaltskammer) ثبتنام کرده باشند.
چون پروانه وکالت ایران خارج از اتحادیه اروپاست و از سیستم متفاوتی تبعیت میکند، قابلیت معادلسازی مستقیم ندارد. اما در بعضی شرایط میتوان با مسیرهای تطبیقی یا محدود، در آلمان بهعنوان مشاور حقوقی بینالمللی یا در همکاری با وکلای آلمانی فعالیت کرد.